آموزش سشن Session در آنالیتیکس جدید GA4 و تفاوت‌های آن با نسخه Universal

گوگل آنالیتیکس ابزار محبوب هر دیجیتال مارکتری است؛ چراکه امکانات و ابزارهای موجود در آن می‌تواند اطلاعات زیادی را به‌صورت رایگان به آن‌ها بدهد. گوگل به‌تازگی نسخه جدیدی از آنالیتیکس را با نام GA4 منتشر کرده است. بعد از انتشار این نسخه متوجه شدیم که تغییرات اساسی در ساختار آنالیتیکس انجام شده است و این به‌روزرسانی یک به‌روزرسانی ساده نیست.

می‌توانیم بگوییم تغییراتی که در این نسخه انجام شده است، آنالیتیکس را پیشرفته‌تر اما پیچیده‌تر کرده است. در این حالت کسانی که بتوانند زودتر نسخه جدید را یاد بگیرند و با ویژگی‌های آن آشنا شوند، هم از امکانات بی‌نظیر این نسخه در پروژه‌های خود استفاده می‌کنند و هم جز معدود افرادی قرار می‌گیرند که متخصص GA4 هستند که این موضوع برای آینده شغلی آن‌ها فرصت کمیابی است.

یکی از تغییرات اصلی که گوگل در GA4 نسبت به نسخه Universal اعمال کرده است، تعریف و نحوه ردیابی سشن‌ها است. این تغییر شاخص‌ها و گزارش‌های آنالیتیکس را به‌صورت کامل تحت تأثیر قرار می‌دهد و کسانی که با این تغییرات آشنا نباشند، نمی‌توانند از این گزارش‌ها به‌درستی استفاده کنند.

به همین دلیل تصمیم گرفتیم در یک مقاله مجزا به تغییرات سشن Session بپردازیم و تفاوت‌های آن را نسبت به نسخه قبلی بررسی کنیم. اگر قصد کار با GA4 را دارید، حتماً به این مقاله نیاز خواهید داشت.

تعریف سشن در آنالیتیکس Universal

قبل از بررسی تغییرات سشن در GA4، بهتر است ابتدا تعریف سشن را در نسخه قبلی مرور کنیم. در آنالیتیکس Universal جمع‌آوری اطلاعات بر اساس سشن‌ها Sessions و بازدید صفحه Page View انجام می‌شود. زمانی که کاربری وارد یکی از صفحات سایت شما شود، یک سشن جدید شروع می‌شود. این کاربر ممکن است چند صفحه دیگر از سایت را باز کند و اقدام‌های خاصی مانند خرید از سایت را انجام دهد. یک سشن ترکیبی از چندین Page View و ایونت‌های تعریف شده در آنالیتیکس است و تحت شرایط خاصی مانند ۳۰ دقیقه تعامل نداشتن کاربر با سایت، این سشن به اتمام می‌رسد.

بیشتر گزارش‌های آنالیتیکس مانند تعداد بازدید صفحات یا گزارش قیف‌های بازاریابی، همه بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده از سشن‌ها ساخته می‌شوند. یک کاربر با بازدید مجدد از سایت، سشن جدیدی می‌سازد و پیوستگی این اطلاعات در محاسبه تعامل کاربران با سایت و مقایسه کانال‌های بازاریابی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

تا اینجای کار همه‌چیز خوب به نظر می‌رسد؛ اما محدودیت‌های موجود در ردیابی سشن‌ها، مشکلاتی را در جمع‌آوری اطلاعات سایت‌ها به وجود آورد که باعث شد تا گوگل تغییرات اساسی در تعریف سشن‌ها اعمال کند که در قسمت‌های بعد به این محدودیت‌ها اشاره می‌کنیم.

تعریف سشن در GA4

همان‌طور که گفتیم گوگل ساختار کلی آنالیتیکس را در GA4 عوض کرد. بزرگ‌ترین تغییر این بود که ایونت‌ها تبدیل به عنصر اصلی در آنالیتیکس شدند. در آنالیتیکس Universal برای سادگی کار، ردیابی اقدام‌های کاربر در چندین بخش متفاوت انجام می‌شود.

سشن‌ها و بازدید صفحات به‌صورت مجزا ردیابی می‌شوند. در کنار آن، ردیابی بعضی اقدام‌ها توسط Goals یا هدف‌ها صورت می‌گیرد. ردیابی خریدهای درون فروشگاه با کمک قابلیت Ecommerce انجام می‌شود و دیگر اقدام‌های کاربر با کمک تگ منیجر قابل ردیابی هستند.

این اتفاق باعث می‌شود که پیوستگی گزارش‌های آنالیتیکس کاهش یابد و کار برای دیجیتال مارکترهای متخصص و سایت‌های بزرگ سخت شود. به همین دلیل در GA4 تمامی اقدام‌ها توسط ایونت‌ها ردیابی می‌شوند تا این مشکل حل شود.

سه عنصر اصلی در GA4 به شکل زیر طبقه‌بندی می‌شوند.

• User
  • Session
    • Event

گوگل هر User را توسط ویژگی‌های یکتا ثبت می‌کند. این User در سایت می‌تواند چندین Session ایجاد کند که هر Session شامل چندین Event است. با این نظم کلی می‌توانیم اطلاعات درون گزارش‌ها را بهتر تحلیل کنیم. در این حالت اقدام‌هایی مانند بازدید از صفحه، خرید از سایت یا انجام یک Goal همگی جز ایونت‌ها به‌حساب می‌آیند و مانند نسخه Universal بخش مخصوص به خود را ندارند.

با این مقدمه می‌توانیم به‌صورت دقیق‌تر اصطلاحات سشن در GA4 را یاد بگیریم.

اصطلاحات مربوط به سشن در GA4

گفتیم که در GA4 همه اقدام‌ها توسط ایونت‌ها ردیابی می‌شوند. در مورد سشن‌ها نیز این موضوع صدق می‌کند و ایونت‌های زیر برای ردیابی سشن‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند.

• session_start:

یک سشن زمانی شروع می‌شود که ایونت session_start به سمت آنالیتیکس ارسال شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که یک کاربر صفحه‌ای از سایت شما را باز کند و سشن فعال دیگری در آن زمان توسط همان کاربر در حال انجام نباشد. پارامترهایی که همراه این ایونت ارسال می‌شوند را در ادامه مشاهده می‌کنید.

ga_session_id:

یک آیدی مخصوص هر کاربر سایت که مشخص می‌کند ایونت‌های انجام شده در سایت مربوط به کدام سشن ایجاد شده توسط کاربر است.

ga_session_number:

یک عدد که نشان می‌دهد این سشن چندمین سشن ایجاد شده توسط کاربر است. این پارامتر می‌تواند در بازاریابی بسیار کاربردی باشد و نشان دهد اقدام‌های مهم انجام شده درون سایت مانند خرید از فروشگاه، بعد از چند بار بازدید کاربر انجام می‌شوند.

• engaged_session:

این ایونت تعامل کاربران را بررسی می‌کند و زمانی اتفاق می‌افتد که کاربر حداقل ده ثانیه در سایت شما بماند یا یک تبدیل را در سایت انجام دهد یا حداقل از دو صفحه سایت بازدید کند. در این حالت سشن ایجاد شده به‌عنوان یک سشن تعاملی در نظر گرفته می‌شود. با کمک این ایونت شاخص‌های زیر توسط GA4 محاسبه و گزارش می‌شوند.

Engagement rate:

نرخ تعامل سشن‌های یک سایت که با تقسیم میزان سشن‌های تعاملی بر کل سشن‌ها محاسبه می‌شود.

Engaged sessions per user:

میزان تعامل کاربران سایت که با تقسیم میزان سشن‌های تعاملی بر کل کاربران محاسبه می‌شود که نشان می‌دهد هر کاربر به‌صورت متوسط چند سشن تعاملی ایجاد می‌کند.

• user_engagement:

این ایونت با فعالیت کاربر در سایت شما در بازه‌های زمانی ثابت به سمت آنالیتیکس ارسال می‌شود تا میزان زمان فعال بودن کاربر درون سایت را با کمک پارامتر‌های ارسالی خود محاسبه کند. این ایونت در محاسبه زمان تمام شدن هر سشن و مدت طول کشیدن آن کاربرد دارد.

آموزش تغییرات سشن در GA4

با یادگیری این ایونت‌ها و پارامترهای آن‌ها، اکنون می‌توانیم به سراغ آموزش تفاوت‌های مرتبط با سشن که در GA4 نسبت به نسخه  Universal ایجاد شده است، برویم. سه تغییر زیر را می‌توانیم به‌عنوان مهم‌ترین تغییرات سشن‌ها در نسخه جدید معرفی کنیم.

۱-تغییر تعریف زمان تمام شدن سشن Timeout

در نسخه Universal یک سشن زمانی به اتمام می‌رسد که ۳۰ دقیقه از آخرین فعالیت کاربر در سایت گذشته باشد. این فعالیت‌ها شامل بازدید از صفحه‌ها یا انجام ایونت‌های تعریف شده می‌شود. همچنین اگر در هنگام فعالیت کاربر ساعت آنالیتیکس به دوازده شب برسد و روز بعد شروع شود، سشن‌ به اتمام می‌رسد و بقیه فعالیت‌های کاربر جز سشن جدید محاسبه می‌شود.

مشخص است که با این محدودیت‌ها اشتباهاتی در محاسبه سشن‌ها پیش می‌آید. به‌عنوان مثال در سایت‌های محتوایی که ممکن است کاربران مدت‌ها مشغول مطالعه محتواهای صفحه باشند و اقدامی انجام ندهند، به‌اشتباه سشن‌ها تمام‌شده به‌حساب می‌آیند.

در GA4 مانند Universal زمان ۳۰ دقیقه‌ای برای کاربر درنظر گرفته شده است که در صورت نداشتن فعالیت، سشن او تمام شود؛ اما شما می‌توانید با تغییر در تنظیمات آنالیتیکس این زمان را تا ۷ ساعت و ۵۵ دقیقه افزایش دهید. همچنین دیگر تمام شدن روز باعث تمام شدن سشن نمی‌شود.

تغییر اصلی اما در تعیین فعالیت نداشتن کاربر اعمال شده است. با کمک ایونت user_engagement و پارامترهای آن، گوگل می‌تواند کاربرانی که بدون انجام اقدام خاصی در سایت یا اپلیکیشن حضور دارند را ردیابی کند و آن را به‌عنوان فعال بودن درنظر بگیرد. در این حالت برعکس نسخه Universal، لازم به انجام ایونت یا بازدید از صفحات دیگر سایت برای تعیین فعال بودن نیست و این موضوع برای سایت‌های محتوایی و ردیابی سشن‌های آن‌ها، کمک بزرگی به‌حساب می‌آید.

۲- کاهش تعداد سشن‌های ردیابی شده

گوگل اعلام کرده است که تعداد سشن‌ها در GA4 کمتر از Universal گزارش می‌شود؛ اما این اصلاً به معنی وجود مشکل نیست؛ بلکه دقت بیشتر GA4 در محاسبه تعداد سشن‌ها را نشان می‌دهد.

اولین علت کاهش تعداد سشن‌ها تغییر در Timeout آن‌ها است که در بخش قبل به‌صورت کامل بررسی شد. در این حالت سشن‌های اضافی کاربران حذف می‌شود و اطلاعات دقیق‌تری به‌دست می‌آید.

علت مهم‌تری که تعداد سشن‌ها را در GA4 کاهش داده است و در گزارش کمپین‌های بازاریابی تأثیرگذار است، وارد شدن همزمان یک کاربر از دو منبع ورودی به سایت است. به‌عنوان مثال در آنالیتیکس Universal اگر کاربری از نتایج جست‌وجو گوگل وارد سایتی می‌شد و یک سشن ایجاد می‌کرد و سپس یادش می‌آمد که قبلاً یک ایمیل با کد تخفیف از این سایت برایش ارسال شده است و از طریق لینک ایمیل دوباره سایت را باز می‌کرد، این بازدید به دلیل تفاوت منبع ورودی یک سشن جدید به‌حساب می‌آمد.

در GA4 اما به دلیل ارسال پارامترهای ga_session_id و ga_session_number به همراه ایونت سشن، این مشکل حل می‌شود. یعنی در مثال گفته شده و زمانی که کاربر از لینک ایمیل سایت را مجدد باز می‌کند، به دلیل مشابه بودن پارامتر ga_session_id با سشن قبلی که از طریق نتایج گوگل ایجاد شده بود، این سشن در ادامه سشن قبلی قرار می‌گیرد و ایونت‌های ردیابی شده توسط هر دو منبع باهم جمع‌آوری می‌شوند. این کار می‌تواند دقت اطلاعات را در هنگام تحلیل نتایج کمپین‌ها بالا ببرد.

۳- حذف نرخ پرش Bounce rate

یکی از شاخص‌هایی که موردتوجه دیجیتال مارکترها و متخصصان سئو در آنالیتیکس قرار می‌گیرد، نرخ پرش صفحات سایت است. در تعریف، سشن‌هایی که کاربر بدون بازدید از صفحات دیگر سایت یا انجام اقدامی در همان صفحه اول، از سایت خارج می‌شود، سشن بانس شده به‌حساب می‌آیند و به تعداد این سشن‌ها نسبت به تعداد کل سشن‌های سایت، نرخ پرش می‌گویند.

همان‌طور که در مقاله بانس ریت چیست؟ اشاره کردیم، مشکلات زیادی بر سر راه محاسبه واقعی نرخ پرش وجود دارد که مهم‌ترین مشکل این است که سشن‌هایی که کاربر با صفحه تعامل برقرار کرده است؛ اما به صفحات دیگر سر نزده است نیز جز نرخ پرش محاسبه می‌شود و حل آن نیاز به تنظیم بانس ریت با ایجاد ایونت‌های اختصاصی برای هر صفحه دارد.

گوگل در GA4 این مشکل را به‌صورت کامل حل کرده است و در گزارش‌های آنالیتیکس دیگر خبری از نرخ پرش نیست و به‌جای آن از نرخ تعامل استفاده می‌شود. طبق تعریفی که ارائه شد با کمک ایونت engaged_session سشن‌هایی که کاربر با سایت تعامل داشته است به‌صورت کاملاً دقیق محاسبه می‌شود و سپس نرخ تعامل یا همان Engagement rate بر اساس فرمول گفته شده در قسمت قبل به‌دست می‌آید.

این نرخ تعامل که به‌صورت درصد گزارش می‌شود در مقابل نرخ پرش قرار می‌گیرد که می‌توانیم با کم کردن این نرخ از عدد صد، درصد نرخ پرش را حساب کنیم و در تحلیل‌های خود مورداستفاده قرار دهیم.

دسترسی به ایونت‌ها و شاخص‌های مرتبط با سشن در GA4

در قسمت آخر مقاله لیست گزارش‌ها و بخش‌هایی از آنالیتیکس جدید که ایونت‌ها و شاخص‌های معرفی شده در مقاله در این گزارش‌ها قابل‌مشاهده هستند را بررسی می‌کنیم.

از منو اصلی GA4 و گزینه Acquisition در گزارش‌های Acquisition overview، User acquisition و Traffic acquisition می‌توانید این شاخص‌ها را بررسی کنید.

همچنین از گزینه Engagement در گزارش Overview تعدادی از این شاخص‌ها قابل‌مشاهده است.

و در آخر از گزینه Demographic بخش Demographic details و گزینه Tech بخش Tech details نیز می‌توانید شاخص‌های مرتبط با سشن را ببینید.

خلاصه و جمع‌بندی

در این مقاله به‌صورت کامل و تخصصی تغییرات ایجاد شده در GA4 که با مبحث سشن مرتبط است را بررسی کردیم و پارامترها و شاخص‌های آن را نیز آموزش دادیم. با یادگیری این مقاله شما یک قدم به متخصص شدن در آنالیتیکس جدید نزدیک شدید تا تحلیل‌های دقیق‌تر و جامع‌تری از فعالیت‌های بازاریابی و کمپین‌های خود در این ابزار کاربردی داشته باشید.

اگر با بخشی از مقاله مشکل داشتید یا با سؤالی در رابطه با سشن‌ها مواجه شدید، در قسمت پایین مقاله آن را برای ما ارسال کنید تا با شما در ارتباط باشیم.